Opbouwwerk verzakelijkt

Geplaatst in: Geen categorie | 0
Opbouwwerk verzakelijkt
Er is een tekort aan opbouwwerkers. Welzijnsorganisaties klagen steen en been en de afgelopen maanden zie ik flink wat vacatures voorbijkomen. Als ik dan word gebeld met de vraag: ‘Ken jij nog iemand?’, antwoord ik ontkennend en bied aan de vacaturetekst in mijn netwerk te verspreiden. Na het lezen van al die vacatures valt mij op dat ze grossieren in vaag taalgebruik en tegenstrijdige functie-eisen. Niet echt het juiste recept om goede opbouwwerkers te werven.

Ontzieling

In de teksten kwam ik de meest uiteenlopende functie-eisen tegen. De meeste zijn niet meer dan vage zinspelingen op wat een opbouwwerker zou moeten kunnen zoals: ‘een verbindende rol aannemen (externe link)‘ of ‘focussen op wat wel kan‘. Behalve dat ik de schrijver wil aanraden om wat accurater te formuleren, neem ik hier niet de meeste aanstoot aan. Nee, ik struikel meer over functie-eisen als:

Ik begin even met die zakelijke omgang, wat is dat nu voor een eis? Als een opbouwwerker (of welke welzijnswerker dan ook) iets niet zou moeten doen, is dat zakelijk omgaan met ‘de opdracht’. Als werkgever zou je moeten pleiten voor een menselijke omgang met de opdracht. Verder gaat de vacature nog even door met termen als ‘resultaatgericht’ en ‘ondernemend als teamspeler’. Wat mij betreft zijn dit alarmsignalen die duiden op de ontzieling van het opbouwwerk.

Dan het andere meesterwerkje: ‘hulp- en zorgvragen vertalen in collectieve WMO arrangementen die tot een verschuiving van zorg naar welzijn leiden’. Tsjonge jonge, kan je dan niet beter direct ambtenaar worden? In deze functie-eis ligt een complete beleidsambitie besloten. Voor de duidelijkheid: een opbouwwerker kan zijn werk niet doen als hij met andermans agenda op pad moet.

Een opbouwwerker kan zijn werk niet doen als hij met andermans agenda op pad moet.

Tovenaars gezocht

Op basis van deze teksten denk ik drie dingen:

  1. Deze organisaties zoeken helemaal geen opbouwwerkers. Wat ze zoeken zijn slimme projectmedewerkers in het sociaal domein die dingetjes kunnen regelen rondom voorliggende voorzieningen en bewonersinitiatieven.
  2. Er wordt met geen woord gerept over de idealen waar het opbouwwerk op gebouwd is. Opbouwwerk is een normatief beroep dat uitgaat van inclusiviteit, gelijkheid en democratie.
  3. Steeds vaker bekruipt mij het idee dat we in de ‘geldbespaar-bussiness’ zijn beland. Het gaat niet meer om emancipatie of democratisering. Het gaat erom mensen langer thuis te laten wonen opdat de overheid geld bespaart of om gezondheidsbevordering om mensen uit de ziekenhuizen te houden.

Natuurlijk, dit zijn stuk voor stuk nastrevenswaardige ambities, dat is mijn punt niet. Maar te vaak wordt ons de vraag gesteld of we die en die beweging in gang willen zetten. ‘Van onderaf hè!’, wordt er dan vaak nog aan toegevoegd. Deze organisaties zoeken geen opbouwwerkers, ze zoeken tovenaars.

Alternatief

Enfin, om de welzijnsorganisaties op weg te helpen heb ik zelf een vacature tekst gemaakt:

Wat zoeken wij?
In de eerste plaats zoeken we een mens, iemand die makkelijk contact maakt en mee kan voelen met een ander. Daarnaast versta je, vanzelfsprekend, het vak opbouwwerk. Je begrijpt dan ook dat er meer op aarde is dan projecten draaien en methodieken uitvoeren. Jij weet als geen ander dat een opbouwwerker een praktijk moet voeren waarin niet alleen het praktisch aanpakken van problemen met mensen centraal staat maar ook:

  • burgerschap
  • emancipatie
  • educatie
  • democratie

Alles wat je doet staat in het teken van het zwakste belang en het meest miskende verlangen, zoals in het Statuut Opbouwwerk beschreven. Je ligt wakker van ongelijkheid en gunt iedereen de kracht om positieve invloed op zijn leven uit te oefenen. Om die kracht vrij te maken ben je toegerust met een rugzak vol kennis en instrumenten, en boven alles heb je een goed stel oren.

We verwachten dat je, als dat in dienst staat van je doelgroep, de gemeentelijke opdracht straal negeert. Ook al levert dat achteraf gedoe op, we hebben managers in dienst om die rommel op te ruimen.

En als het dan lukt, dat opbouwwerk… dan zal je zien dat tovenaars misschien niet bestaan maar magie wel degelijk.

Dit stuk verscheen eerder op Buurtwijs.nl en de foto is van Adam Cohn (Flickr Creative Commons)